تیم تحقیقاتی نورولند برای افزایش آگاهی عمومی و کمک به خانواده های درگیر با اختلالات رشد به ویژه مشکلات گفتاری اقدام به تهیه مطالب بسیاری کرده است که توصیه می شود نخست مطالب "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" مطالعه کرده تا با پیش زمینه ای قوی بتوانید این نوشتار را مطالعه کنید.

گفتار درمانی کودک ۵ ساله

از جمله توانمندی های کودکان ۵ ساله، رشد مهارت های گفتاری آنان است به طوری که قادرند بدون اینکه اشتباه فاحش تلفظی داشته باشند به شکل روان و سلیس صحبت کنند. هم چنین از قواعد گفتاری اطلاع کافی یافته و می تواند هیجانات و احساسات خود را از طریق لحن گفتار به دیگران منتقل نماید. البته نباید در این سن انتظار بسیار بالایی از کودک داشت به طوری که اشتباهات تلفظی در حروف س یا ف امری اجتناب ناپذیر است. در این نوشتار سعی بر آن بوده که به برخی از مهارت های زبانی و روش های گفتار درمانی کودکان ۵ ساله اشاره شود. با ورود به سن ۵ سالگی کودکان با توجه به علاقه وافری که به حرف زدن دارند ساعت ها مشغول صحبت کردن و سوال پرسیدن می شوند که گاهی والدین نیز از دست آنان کلافه و خسته می شوند. از دیگر تغییرات مهارت های گفتاری این ین تغییر نحوه صحبت کردن است به طوری که با افزایش درک و آگاهی از جملات و مطالب سعی می کند که گفتار کوتاهتری داشته باشد. خانواده ها هم چنین می توانند در منزل تمارین و راهکار های متناسب که به بهبود گفتار کمک می کنند را به کار گیرند. در ادامه به چند مورد استفاده می شود:

۱- تشویق کودک به حرف زدن

یکی از روش های موثر در بهبود مهارت های گفتاری کودکان، دعوت و تشویق آنان به صحبت درباره احساسات، افکار، ترس ها و آرزو های خود است چنان چه کودک در این زمینه همکاری لازم را انجام نداد، می توان با مطرح کردن سوالاتی به طور غیر مستقیم او ره در این گفت و گو وارد کرد‌. بهتر است در انتخاب پرسش ها نیز دقت کرد به طور مثال مطرح کردن پرسش "امروز در مهد کودک چه کارهایی انجام دادین" بیشتر جنبه تشویق کنندگی دارد تا اینکه سوالات مشابه "روز خوبی در مهد کودک سپری کردی؟" پرسیده شود که کودک با تک کلمات پاسخ خواهد داد. بنابراین بهتر است در زمان مطرح کردن پرسش ها این نکته ره در نظر داشت.

۲- تشویق کودک برای حفظ اشعار و سرود، تعریف داستان

حفظ اشعار سرود و تعریف داستان موجب وسیع تر شدن دایره لغات کودک شده و هم چنین زمینه ساز تقویت حافظه نیز فراهم می کند. بهتر است در زمان گفت و گو و تعریف داستان با تغییر لحن، توجه کودک جلب کرد.

۳- الگوی کلامی مناسب در کودکی

تلفظ صدای کلمات در کودکی بسیار شایع است اگرچه برخی والدین با مشاهده آن دچار تشویش و نگرانی می شوند ولی باید یادآوری کنیم با طی شدن روند طبیعی این شکل کمرنگ می گردد به طوری که ترجیح می دهند در زمان مطرح شدن سوالات اطرافیان، کوتاه پاسخ داده و خود نیز سعی می کنند با پرسیدن سوالات مرتبط توانایی خود را به رخ اطرافیان بکشند. از دیگر مهارت های گفتاری آنان نی توان به استفاده درست از ساختار های اصلی و دستوری مانند حروف ربط، زمان افعال (گذشته، حال، آینده) اشاره کرد.

●مهارت های زبان دریافتی

با ورود به سن ۵ سالگی درک کودک از مفاهیم و جملات دیگران افزایش می یابد به طوری که قادرند دستورات ۳ مرحله ای نیز به خوبی اجرا کنند (کفش ات ره در بیار، دست و صورتت را بشور و غذایت را بخور). هم چنین می تواند بار معنای کلمات و روابط فضایی اجسام مانند عقب، جلو و... را فهمیده و نسبت به آن ها عکس العمل بروز دهد و حتی واحد های پولی را از هم تشخیص دهد.

●مهارت های زبان اظهاری

مهارت های زبان اظهاری از عبارات و جملات متناسب برای بیان افکار و خواسته ها استفاده می شود که در آن اغلب جملات ۶ کلمه ای و حتی بیشتر دیده می شود. از توانمندی های کودکان در این زمینه به کارگیری حروف ربط در زمان ارتباط عبارات مختلف و توصیف اشیا است به طوری که به راحتی درباره جزئیات و نحوه استفاده اشیا مختلف می توانند حرف بزنند. چنان چه والدین مشاهده کردند که کودک ۵ ساله آنان دچار ضعف در این مهارت ها شده است حتما باید کودک را برای دریافت خدمات درمانی نزد متخصص درمانگر ببرند. چنان چه تا سنین بالاتر نیز این مشکل مشاهده شد نیاز است والدین با آرام و شمرده حرف زدن شرایط را فراهم کنند تا کودک نحوه تلفظ درست کلمات را بیاموزد.

۴- بهتر کردن شرایط محیط زندگی کودک

حضور و رشد در محیط که آسایش و آرامش برقرار باشد این فرصت فراهم می کند که کودک با فراغ بال بیشتری به ورزش یا استراحت بپردازد. برای اینکه تاثیر روش های درمانی افزایش یابد والدین باید نسبت به شرایط محیطی مانند دریافت رژیم غذایی متناسب و نبود استرس محیطی حساسیت ویژه ای داشته باشند. در صورتی که علی رغم رعایت نکات بالا هم چنان مشکلات گفتاری در صحبت کردن کودک مشهود بود حتما باید کودک را برای دریافت خدمات درمانی مناسب به کلینیک های خدمات درمانی برد تا از این نظر ارزیابی شود. در صورت تاخیر در دریافت خدمات درمانی، ممکن است آینده کودک دچار ضربه گردد.